محوطه مرموز استون هنج همیشه مرکز گمانه زنی، نظریه پردازی و کشف های تازه بوده است. در سال های اخیر، شواهدی ظاهر شد که نشان می داد در نزدیکی این سازه شگفت انگیز، حلقه ای از گودال های عظیم وجود دارد که قدمتشان به بیش از ۴۰۰۰ سال می رسد. اکنون پژوهشی جامع و تازه منتشر شده نشان می دهد این حفره های بزرگ نه نتیجه فرایند های طبیعی، بلکه ساخته انسان های عصر نوسنگی بوده اند. این یافته، نگاه جدیدی به توانایی های مهندسی، اندازه گیری و حتی باور های کیهانی انسان های آن دوران ارائه می دهد.

کشف حلقه ای از گودال های عظیم در نزدیکی استون هنج

در سال های اخیر، بررسی های میدانی منجر به شناسایی مجموعه ای از حفره های بسیار بزرگ در نزدیکی دایره سنگی استون هنج شد؛ حفره هایی که برخی از آن ها تا ۱۰ متر عرض و حدود ۵ متر عمق دارند. این حفره ها بخشی از ساختاری هستند که اکنون با نام «دایره حفره های دورینگتون» شناخته می شود.

پژوهشگران می گویند چنین مقیاس عظیمی تنها با دقت و برنامه ریزی امکان پذیر است. این ساختار به قدری پهنه وسیعی را در بر می گیرد که سازندگان آن احتمالاً از روش های اندازه گیری پیچیده تری نسبت به مشاهده معمولی استفاده کرده اند. این موضوع می تواند نشان دهنده آغاز استفاده از الگو های شمارشی، نوعی نقشه برداری ابتدایی یا تکنیک های رصد موقعیت در دوران نوسنگی باشد؛ چیزی که پیش تر کمتر درباره آن تصور می شد.

جدال درباره منشأ این گودال ها: طبیعی یا دست ساز؟

از زمان اعلام اولیه این کشف در سال ۲۰۲۰، پژوهشگران درباره منشأ این حفره ها اختلاف نظر داشتند. برخی معتقد بودند این گودال ها ممکن است در اثر فرسایش طبیعی یا فعالیت های زمین شناختی ایجاد شده باشند. این شک ها به دلیل شکل نامنظم برخی حفره ها و وسعت زیاد منطقه قابل درک بود.

اکنون پژوهشی جدید که با استفاده از روش های تصویربرداری و حفاری پیشرفته انجام شده، این تردید ها را کنار گذاشته است. یافته های این مقاله نشان می دهد الگوهای رسوبی، چینش خاک و ویژگی های محیطی حفره ها به گونه ای است که نمی تواند ناشی از عوامل طبیعی باشد. به عبارت ساده تر، این گودال ها محصول کار طولانی مدت انسان ها هستند.

فناوری های نوین چگونه راز گودال ها را برملا کردند؟

تیم تحقیقاتی به سرپرستی پروفسور وینسنت گافنی از دانشگاه برادفورد، برای شناخت دقیق ساختار این حفره ها از مجموعه ای از تکنیک های نوین استفاده کرده است. ابزارهایی مانند توموگرافی مقاومت الکتریکی، رادار نفوذی و مغناطیس سنجی توانستند شکل سه بعدی حفره ها و عمق آن ها را با دقت بسیار بالا مشخص کنند.

همچنین نمونه برداری از خاک با استفاده از روش لومینسانس تحریک نوری، امکان تعیین زمان تجمع رسوبات را فراهم کرده است. بررسی DNA گیاهی و جانوری نیز کمک کرده تا تغییرات محیطی اطراف حفره ها بهتر درک شود. این داده ها نشان می دهد حفره ها با الگو هایی تکرار پذیر و هدفمند ایجاد شده اند؛ نشانه ای آشکار از دست ساز بودن آن ها.

انسان های نوسنگی چرا چنین ساختاری ساخته اند؟

با وجود شواهد قطعی مبنی بر دست ساز بودن گودال ها، هنوز مشخص نیست هدف سازندگان از ایجاد این حلقه عظیم چه بوده است. بسیاری از پژوهشگران معتقدند این ساختار احتمالا جنبه نمادین یا آیینی داشته است. انسان های نوسنگی به چرخه های طبیعی، مرگ و زندگی و حرکت اجرام آسمانی توجه عمیقی داشتند، و بعید نیست این حفره ها بخشی از نوعی نقشه مقدس، محدوده آیینی یا مرزی نمادین بوده باشد.

پروفسور گافنی می گوید اکنون که مشخص شده این حفره ها عامدانه و هدفمند ساخته شده اند، می توان آن ها را بخشی از یک پروژه عظیم مذهبی یا کیهانی دانست؛ پروژه ای که به شکلی غیر قابل تصور برای ما، جهان بینی مردم آن دوران را روی زمین ترسیم کرده است.

استون هنج و تداوم رمز و راز های هزار ساله

این یافته جدید، بار دیگر نشان می دهد استون هنج تنها یک سازه سنگی نیست، بلکه بخشی از شبکه ای گسترده از بنا های آیینی و مهندسی شده در دوران نوسنگی است. وجود حلقه های سنگی، مسیر های مذهبی، گور های جمعی و اکنون دایره ای عظیم از گودال های منظم، همه و همه ثابت می کند انسان های آن دوران بسیار پیچیده تر، دقیق تر و آگاه تر از آن چیزی بودند که پیش تر تصور می شد.

این پژوهش که نتایج آن در ژورنال Internet Archaeology منتشر شده، دروازه تازه ای به سوی شناخت تمدن های پیشاتاریخی بریتانیا گشوده است؛ تمدن هایی که شاید هنوز تنها بخش کوچکی از حقیقت آن ها آشکار شده باشد.

نتیجه گیری

افزوده شدن شواهد جدید درباره دست ساز بودن گودال های نزدیک استون هنج، تصویر تازه ای از توانایی های مهندسی و باور های فرهنگی مردم نوسنگی ارائه می دهد. آنچه زمانی گمان می رفت ساختاری طبیعی باشد، اکنون به عنوان یک سازه عظیم انسانی شناخته می شود؛ سازه ای که نشان دهنده درک فضایی، ریاضی و آیینی انسان های اولیه است. این کشف نه تنها به فهم بهتر استون هنج کمک می کند، بلکه ارزش و اهمیت پژوهش های باستان شناسی مبتنی بر فناوری های نوین را نیز برجسته می سازد.